بعد از تمرینات ورزشی چه بخوریم؟

هرکسی می‌داند ورزشکاران باید برای تغذیه مناسب‌شان برنامه‌ای دقیق از نوع مواد غذایی و زمان وعده‌ها داشته باشند تا به اهداف تمرینات و عملکردشان برسند. ما تلاش می‌کنیم 30 تا 60 دقیقه تمرینات را اکثر روزهای هفته انجام دهیم. اما آیا واقعاً در آن چه قبل و بعد از ورزش‌مان می‌خوریم نیز دقت می‌کنیم؟

اگر ما برنامه‌ی غذایی  سالمی را رعایت کنیم و انرژی کافی دریافت کنیم تا سطح فعالیت و تمرینات خود را حفظ کنیم، ممکن است پاسخ گوی خوبی در برابر اشتهای‌مان و میزان انرژی مورد نیازمان باشیم و تجربه‌مان به ما می‌گوید چه باید قبل و بعد از تمرینات خورد. قانون کلی اینجاست: پیدا کنیم چه چیز برای ما به بهترین نحو پاسخگوست و آن‌را انجام دهیم.

این نکته به ما کمک می‌کند تا بدانیم چگونه بدنمان کار می‌کند و چه چیز نیاز است تا بهترین کارایی را داشته باشد: ما باید کالری کمتری نسبت به آن چه عادت داریم دریافت کنیم ولی نه کمتر از نیاز بدن‌‌مان، تا به بهترین نحو کار کند!

اندازه، زمان و محتوی وعده و میان‌وعده‌ها، قبل و بعد از تمرین، نقش مهمی در میزان انرژی‌مان در طی تمرینات، چگونگی بازیافتن انرژی پس از تمرینات و چگونگی این که آیا آنچه خورده شده به عنوان سوخت مصرف می‌شود یا به صورت چربی ذخیره می‌شود، دارد.

در این جا برای به دست آوردن نتایجی که در ذهن ماست راهکارهایی در مورد آن چه نوشیدنی و خوراکی مورد نیاز ماست، آورده‌ایم.

مایعات مورد نیازمان پس از ورزش

بیشتر ورزشکاران حدود 4 لیوان مایعات در هر یک ساعت از تمرینات از دست می‌دهند. پس تلاش کنیم حدود 2 لیوان آب در فاصله کوتاهی پس از تمرینات بنوشیم تا مرحله بازیافت مایعات را انجام دهیم. اگر زیاد عرق کردیم یا هوا گرم یا مرطوب است به تفاوت وزن قبل و بعد از و رزش دقت کنیم و برای هر 30 گرم وزن کم شده از بدنمان، 30 گرم آب بنوشیم.

وعده غذایی‌مان پس از ورزش

مهم‌ترین نکته‌ای که  باید در نظر داشته باشیم این است که فکر نکنیم چون ورزش کرده‌ایم هرچه بخواهیم می‌توانیم بخوریم. اکثر افراد پس از ورزش معمولاً بسیار گرسنه‌اند و همین احساس گرسنگی کافی است تا بیشتر از نیازشان بخورند و سراغ غذاهایی بروند که کمکی به بدن‌شان نمی‌کند.

خوردن بسیار زیاد غذاهای ناصحیح ممکن است دقیقاً منجر به خلاف آن چه از غذا انتظار داریم شود یعنی آن چه خورده می‌شود به جای آن که پس از  ورزش صرف ترمیم و بازیافت ماهیچه‌ها و نیروی بدن شود تبدیل به چربی می‌شود و جز اضافه وزن و سخت کردن تمرینات فایده دیگری ندارد.

پس وعده‌ی ایده‌آل و مناسب چگونه است؟

کالری: به طور ایده‌آل تلاش کنیم تا انرژی کافی یعنی 50 درصد انرژی سوزانده در طی ورزش را دریافت کنیم. مثلاً اگر در طی ورزش 600 کیلو کالری انرژی سوزانده‌ایم، تلاش کنیم پس از آن، 300 کیلو کالری دریافت کنیم. مهم نیست که هدف شما حفظ وزنتان است یا کاهش وزن. مهم این است که با رعایت نکته‌ی گفته شده، شما در مسیر رسیدن به هدف‌تان قرار می‌گیرید.

کربوهیدرات: معمولاً 60 درصد کالری که در این زمان می‌خوریم از کربوهیدرات به دست می‌آید؛ و بر خلاف آن چه مردم تصور می‌کنند بدن‌مان در این مرحله بیشتر به کربوهیدرات نیاز دارد تا پروتئین؛ تا سوخت ماهیچه‌ای (گلیکوژن) که در طی ورزش مصرف کرده‌ایم مجدداً تأمین شده و ماهیچه‌ها برای تمرینات بعدی آماده شوند.

در تمرینات متوسط حدود 30 تا 40 گرم کربوهیدرات پس از یک ساعت تمرین، کافی است ولی تمرینات کششی سنگین در هر یک ساعت، بیش از 50 تا 60 گرم کربوهیدرات پس از ورزش نیاز دارد. برای جایگزینی سریع می‌توانید از غلات تصفیه شده استفاده کنید. شاید اولین باری باشد که مصرف غلات تهیه شده با آرد تصفیه شده را بیشتر از غلات کامل پیشنهاد می‌کنیم. البته مصرف غلات کامل هم بدون ایراد است.

پروتئین: اگرچه کربوهیدرات مهم است، خوردن پروتئین با کیفیت بالا در وعده پس از ورزش نیز بسیار مهم است. پروتئین از شکست بافت ماهیچه‌ای برای تأمین انرژی در شروع مرحله‌ی بازساخت و ترمیم ماهیچه‌ها جلوگیری می‌کند. حدود 25 درصد از انرژی دریافتی پس از ورزش باید از پروتئین به دست بیاید که حدود 10 تا 15 گرم می‌شود.

چربی: چربی نقش بزرگی در مرحله بازتوانی پس از ورزش ندارد و خوردن زیاد چربی پس از تمرینات، کمکی به کنترل وزن و تمرینات تناسب اندام ندارد. تنها 15 درصد از کالری پس از ورزش باید از چربی تأمین شود. که حدود 10 گرم می‌شود.

زمان مناسب خوردن پس از ورزش

زمان ایده‌آل خوردن پس از ورزش بین 30 دقیقه تا 2 ساعت بعد از ورزش است. زمانی که بدن منتظر و آماده‌ی دریافت مواد غذایی و بازساخت سوخت‌ها برای تمرینات بعدی است. ولی اگر اشتها و یا برنامه غذایی‌تان و یا شرایطی که در آن هستید به شما اجازه‌ی خوردن وعده غذایی مناسب پس از ورزش را نمی‌دهد، نگران نشوید. بدن شما می‌تواند سوخت ماهیچه‌ها را در طی 24 ساعت پس از ورزش جایگزین کند.

اگر می‌توانید میان‌وعده‌ی کوچک‌تری از کربوهیدرات و پروتئین بلافاصله پس از ورزش داشته باشید و مایعاتی مانند ترکیب میوه‌های مخلوط شده و شیر کاکائو می‌تواند وعده مناسبی پس از ورزش باشد.

فهرستی از غذاهای مناسب پیشنهادی ما

نان و پنیر کم چرب و کره بادام زمینی، پنیر خامه‌ای با سبزیجات، مخلوط آب‌میوه و پنیر، ترکیب ماست و میوه، تخم مرغ با نان تست، ترکیب شیر و غلات سریال، مخلوط سبزیجات با مرغ یا حبوبات، کراکر با پنیر کم چرب، مخلوط میوه‌های میکس شده، ترکیب سبزیجات با گوشت کم چرب.

خوردن مواد غذایی صحیح در زمان مناسب پس از ورزش برای حفظ انرژی در سطح بالا، حفظ سطح بالای تمرینات ورزشی و حفظ مرحله سوخت چربی در بدن ضروری است.

آنچه باید قبل از ورزش بخوریم

هرکسی می‌داند ورزشکاران باید برای تغذیه‌ی مناسب‌شان، برنامه‌ای دقیق از نوع مواد غذایی مصرفی و زمان مصرف وعده‌ها داشته باشند تا به اهداف تمرینات و عملکردشان برسند. ما تلاش می‌کنیم 30 تا 60 دقیقه تمرینات را اکثر روزهای هفته انجام دهیم. اما آیا واقعاً در آن چه قبل و بعد از ورزش‌مان می‌خوریم نیز دقت می‌کنیم؟

اگر ما برنامه‌ی غذایی سالمی را رعایت کنیم و انرژی کافی دریافت کنیم تا سطح فعالیت و تمرینات خود را حفظ کنیم، ممکن است پاسخگوی خوبی در برابر اشتهای‌مان و میزان انرژی مورد نیازمان  باشیم و تجربه‌مان به درستی به ما می‌گوید که باید قبل و بعد از تمرینات چه خورد. قانون کلی اینجاست: پیدا کنیم چه چیز برای ما به بهترین نحو پاسخگوست و آن‌را انجام دهیم.

این نکته به ما کمک می‌کند تا بدانیم چگونه بدن‌مان کار می‌کند و چه چیز نیاز است تا بهترین کارایی را داشته باشد: ما باید کالری کمتری نسبت به آن چه عادت داریم، دریافت کنیم ولی نه کمتر از نیاز بدن‌مان؛ تا به بهترین نحو کار کند!

اندازه، زمان و محتوی وعده و میان‌وعده‌ها قبل و بعد از تمرین، نقش مهمی در میزان انرژی‌مان در طی تمرینات، چگونگی بازیافتن انرژی پس از تمرینات و چگونگی این که آیا آن چه خورده شده به عنوان سوخت مصرف می‌شود یا به صورت چربی ذخیره می‌شود، دارد.

در این جا برای به دست آوردن نتایجی که در ذهن ماست راهکارهایی در مورد آن چه نوشیدنی و خوراکی مورد نیاز ماست، آورده‌ایم:

مایعات مورد نیازمان پیش از ورزش

با تأمین آب کافی برای بدن، تمرینات‌مان راحت‌تر و موثرتر می‌شود. تلاش کنیم پیش از ورزش 1 تا 2 لیوان آب، یک تا دو ساعت پیش از شروع ورزش بنوشیم.

وعده‌ی مورد نیازمان پیش از ورزش

بسیاری از موادی که به عنوان سوخت در طی ورزش در بدن مصرف می‌شود، از آن چه ما قبل از تمرینات ورزشی خورده‌ایم به دست نمی‌آید. در واقع از کربوهیدرات که گلیکوژن نامیده می ‍ شود و چربی که در ماهیچه‌ها، کبد و سلول‌های چربی ذخیره می‌شود، به دست می‌آید. این‌ها برای تأمین سوخت 1 تا 2 ساعت تمرینات شدید کششی یا 3 تا 4 ساعت تمرینات متوسط کششی کافی است و این به این معناست که اگر برنامه‌ی غذایی همیشگی‌مان تأمین کننده‌ی این سوخت‌ها باشد، ما نیازمند خوردن چیز خاصی پیش از تمرینات ورزشی نیستیم. پس اگر خوردن پیش از ورزش، معده‌تان را سنگین می‌کند و اگر شما ترجیح می‌دهید تمرینات را در صبح زود که خوردن در آن چندان مناسب و یا مطبوع نیست انجام دهید، احساس  نکنید که خوردن مهم‌ترین نکته است!

بسیاری از مردم تمرینات ورزشی زیادی پیش از خوردن دارند حتی اگر زمان زیادی از وعده‌ی قبلی آن‌ها  گذشته باشد. این افراد بیشتر به تغییرات قند خون‌شان حساسند که در طی 15 تا 20 دقیقه اول تمرینات افت می‌کند. این افت در قند خون ممکن است باعث خستگی، سرگیجه خفیف و حتی غش کردن شود. خصوصاً اگر قبلاً قند خون‌شان پایین بوده باشد.

اگر شما دیابت و یا قند خون پایین دارید بهتر است پیش از ورزش چیزی بخورید. اگر در طی ورزش خیلی گرسنه شدید (خصوصاً اگر میزان انرژی و تمرکز شما را تحت تأثیر قرارداد) و یا اگر بعد از تمرینات، عصبی شدید، حتماً سعی کنید پیش از تمرینات چیزی بخورید تا از بروز این مشکلات جلوگیری کنید.

اگر شما از آن دسته از افرادی هستید که ترجیح می‌دهید پیش از ورزش چیزی بخورید، دو روش برای برآوردن نیازهای‌تان وجود دارد:

1- خوردن میان وعده‌ای کوچک پیش از تمرینات (100 تا 200 کیلو کالری)

این میان وعده باید شامل کربوهیدرات زود هضم و مقدار خیلی کمی چربی باشد و اما چند پیشنهاد: آب‌میوه، مخلوط میوه‌های مخلوط شده (اسموتی)، میوه‌هایی با نمایه گلایسمی بالا از جمله آناناس، موز، انبه و هندوانه.

2- خوردن وعده متعادل و مغذی 1 تا 2 ساعت پیش از ورزش

این بهترین روش برای بسیاری از مردم است. در خوردن وعده بزرگ‌تر و چربی و پروتئین بیشتر، زمان بیشتری پیش از ورزش نیاز داریم. سعی کنید نیمی از انرژی تقریبی را که در طی تمرینات ورزشی خواهید سوزاند، دریافت کنید. پس اگر در نظر دارید 600 کیلو کالری بسوزانید، 300 کیلو کالری دریافت کنید و یا کمی بیشتر. اگر تمرینات‌تان شدید است (بالای 75 % از حداکثر  ریتم  قلب‌تان)، حداقل 50 تا 60 درصد از این انرژی از کربوهیدرات باشد تا قند خون و میزان انرژی را در طی تمرینات ثابت نگه دارد. حاوی کمی پروتئین باشد تا از شکست ماهیچه‌ها در جهت تأمین سوخت در طی ورزش و همچنین در بازسازی پس از ورزش جلوگیری کند. و اما پیشنهادات ما: ترکیب ماست و میوه، آجیل، غلات صبحانه و شیر، هوموس (تهیه شده از نخود)، تخم مرغ سفت شده، پنیر خامه‌ای و سبزیجات، شیر خصوصاً شیر کاکائو.

به عنوان کسی که تمرینات منظم ورزشی دارید، شما انعطاف زیادی برای زمان برنامه غذایی‌تان و انتخاب غذاها دارید. مهم‌ترین نکته شناختن بدن‌تان و چگونگی پاسخ آن به تمرینات است که در این صورت می‌توانید آن چه برای بهترین عملکردش نیاز دارد در اختیارش بگذارید. خوردن مواد غذایی صحیح در زمان مناسب پس از ورزش باعث حفظ انرژی در سطح بالا، حفظ سطح بالای تمرینات ورزشی و حفظ مرحله سوخت چربی در بدن می‌شود.

نوشیدن آب در هنگام ورزش

بعد از تأمین اکسیژن، چیزی ضروری‌تر از تأمین آب کافی برای بدن نیست. هرچه بیشتر ورزش کنیم، مسأله‌ی نوشیدن آب کافی قبل از ورزش، در طی آن  و بعد از آن مهم‌تر می‌شود.

دهیدراتاسیون یا کم آبی  باعث کاهش کارایی و راندمان در طی ورزش می‌شود و حتی ممکن است سلامتی را به خطر بیندازد.

با این حال نوشیدن مقدار زیاد  آب هم در زمان نامناسب ممکن است کاهنده عملکرد و کارایی ورزشکار باشد.

به نظرتان ورزشکار باید چه کاری انجام دهد؟ چگونه بدانیم آب مورد نیازمان چه مقدار است؟ چه موقع بنوشیم و در چه زمانی به نوشیدنی‌هایی غیر از آب احتیاج داریم؟

چیزی که به روشنی مشخص است تفاوت زیادی در اندازه بدن‌های‌مان، میزان تعریق  و مقدار و نوع ورزشی که انجام می‌دهیم وجود دارد.

البته  نوع آب و هوایی که در آن ورزش انجام می‌شود هم بسیار مهم است. هر کدام از  این عوامل  ممکن است در نوشیدن ناکافی آب موثر باشد.

در تحقیقی با مقایسه ورزشکاران ماراتن در آب و هوای گرم و مرطوب با راه رفتن روی تردمیل به مدت نیم ساعت در محیط یا باشگاه دارای تهویه‌ی هوا، تفاوت زیادی مشاهده نشد؛ لذا ورزشکاران با بررسی فردی مایعات، الکترولیت‌ها و انرژی مورد نیازشان توسط کارشناسان و متخصصان تغذیه که در زمینه  تغذیه ورزشکاران تجربه دارند، برای بهبود کارایی و عملکرد مناسب ورزشکاران بسیار مفید است.

آیا واقعاً باید در مورد نوشیدن آب در طی ورزش نگران باشیم؟

واقعیت این است که نگه داشتن آب کافی در بدن در طی ورزش برای اکثر افراد مشکل نیست. اگر به طور معمول ورزش‌تان حدود 60 دقیقه یا کمتر طول می‌کشد و تمرینات شدید در فضای باز با آب و هوای گرم و مرطوب ندارید، نیازی نیست که تمرینات‌تان را برای نوشیدن آب قطع کنید.

یک فرد سالم و متوسط جثه معمولاً  32 انس (هر انس تقریباً  28,350 گرم است) عرق در طی یک ساعت ورزش متوسط تا شدید در فضای باز تولید می‌کند.  ممکن است مقدار زیادی عرق به نظر بیاید ولی این مقدار در حدی نیست که مشکل خاصی را  به وجود  بیاورد مگر این که این فرد در طی مدتی پیش از شروع تمرینات در معرض کم آبی باشد.

برای فهمیدن این که آیا بدن‌تان در معرض کم آبی هست یا خیر، باید به رنگ ادرار پیش از تمرینات  توجه کرد. در صورتی که رنگ ادرار زرد پررنگ باشد، بهتر است 30 تا 60 دقیقه  پیش از تمرینات یک یا دو لیوان بنوشید. ولی اگر رنگ ادرار زرد کم رنگ باشد، نیازی به نوشیدن آب پیش از  شروع تمرینات نیست و نوشیدن آب فقط پس از انجام تمرینات کفایت می‌کند و نگرانی در مورد قطع تمرینات و نوشیدن آب در وسط ورزش نداشته باشید.

هدف از دریافت مایعات در طی تمرینات، جلوگیری از به وجود آمدن کم آبی است. یک راه ساده برای فهمیدن میزان نیازمان به نوشیدن، وزن کردن خودمان بدون لباس پیش از ورزش و بعد از آن است؛ در صورتی که در طی ورزش کاهش 2 درصدی  یا بیشتر وزن بدن نسبت به  حد نرمالش (وقتی بدن دچار کم آبی نیست) را داشته باشیم کم آبی شروع شده است و کم کم  تمرینات ورزشی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در این سطح که دهیدراتاسیون اولیه یا خفیف گفته می‌شود ممکن است کمی احساس تشنگی داشته باشیم (چرا که بسیاری از افراد تا زمانی که دهیدراته نشده باشند، احساس تشنگی نمی‌کنند) و دقیقاً در این زمان است که ممکن است احساس کنیم برای حفظ سطح تمرینات‌مان در حد مقبول باید سخت‌تر و بیشتر  تلاش کنیم.

اگر کم آبی ادامه داشته باشد و شدیدتر شود، دچار احساس گیجی، ناهماهنگی یا گرفتگی عضلات می‌شویم و اگر همچنان ادامه دهیم ممکن است تولید گرمای شدید را تجربه کرده  که ممکن است منجر به  سکته قلبی شود که کشنده است و نیازمند مداخلات جدی و سریع پزشکی است.

در صورتی که بیش از 2 درصد کاهش وزن داشته باشیم  باید در نظر بگیریم که از این به بعد در طی ورزش باید آب بنوشیم تا تغیرات وزن را در حد 2 درصد نگه داریم. معمولاً نوشیدن یک لیوان آب  هر 15 تا 20 دقیقه کافی است. اگر چه پیشنهاد یک برنامه خاص تنظیم مایعات به علت تفاوت در نیازها سخت است، اما می‌توان جدول زیر را به عنوان یک راهنمای کلی در نظر گرفت:

اگر تمرینات، طولانی و در محیط گرم و یا مرطوب است، فقط نوشیدن آب در طی تمرینات کافی نیست. 2 ساعت تمرینات سخت، خالی کردن سوخت بدن که همان گلیکوژن مورد نیاز ماهیچه است را به دنبال دارد. چون آب خالی برآورده کننده‌ی این سوخت نیست و از طرفی نمی‌توان تمرینات را برای خوردن وعده‌ی مناسب قطع کرد، بهترین روش برای تأمین آب و سوخت مناسب برای بدن در نظر گرفتن یک نوشیدنی مناسب حاوی کربوهیدرات لازم است. 30 تا 60 گرم کربوهیدرات  برای  تحمل هر یک ساعت ورزش کافی است. از طرفی تأمین سدیم کافی که در طی  تعریق از بدن دفع می‌شود نیز ضروری است. البته کمبود سدیم در پرنوشی آب ساده نیز اتفاق می‌افتد.

در صورتی که از نوشیدنی‌های تجاری ورزشی استفاده می‌کنید در نظر بگیرید که میزان کربوهیدرات آن بیش از 6 تا 8 در صد نباشد و تقریباً هر 200 سی‌سی حاوی 120 تا 170 میلی گرم سدیم باشد. به طور طبیعی با افزودن کمی شکر و نمک به آب این میزان را می‌توان تأمین کرد.

ورزشکاران باید چقدر آب و مایعات بنوشند؟

در واقع، مصرف مایعات قبل، حین و بعد از تمرین یا مسابقه لازم و ضروری است؛ البته با توجه به نکاتی که در ادامه تشریح خواهیم کرد:

مصرف مایعات قبل از ورزش

ورزشکاران در روز قبل از مسابقه به همراه غذاهایی که می‌خورند باید مایعات کافی هم بنوشند تا در روز مسابقه بدنشان مایعات کافی داشته باشد.

همچنین در ساعات منتهی به زمان گرم کردن برای آغاز مسابقه بهتر است آب و مایعات محتوی کربوهیدرات بنوشند (معمولاً توصیه می‌شود که تقریباً 40 تا 70 سی‌سی مایعات ظرف 1 تا 2 ساعت مانده به مسابقه مصرف شود، این فاصله، زمان کافی جهت دفع ادرار را در اختیار فرد قرار می‌دهد.)

در مسابقات طولانی‌تر از یک ساعت و مواردی که ورزشکار زیاد عرق می‌کند و در عین حال فرصت کافی برای مصرف مایعات ندارد، نوشیدن 30 تا 60 سی‌سی مایعات درست 15 دقیقه قبل از شروع مسابقه برای او سودمند خواهد بود.

مصرف مایعات حین ورزش

خوشبختانه اغلب ورزشکاران به اهمیت مصرف مایعات حین ورزش وقوف کامل دارند ولی سوالاتی که مطرح است و بد نیست ورزشکاران با پاسخ آن‌ها آشنا باشند، این است که میزان مصرف مایعات چقدر باید باشد؟ چه نوع مایعاتی نوشیده شود؟ چه هنگامی از ورزش این اقدام به انجام رسد؟ بسته به شرایط محیطی (محیط گرم یا سرد) میزان و نوع نوشیدنی‌ها چه تفاوتی دارند؟

در پاسخ به این پرسش‌ها باید گفت در واقع میزان مایعات مصرفی حین تمرین یا مسابقه باید در حدی باشد که جبران مایعات از دست رفته از طریق تعریق را بکند و از بروز خطر کم آبی بدن (دهیدراتاسیون) و کاهش وزن جلوگیری کند. البته مقداری کاهش وزن، معمول و بی‌اشکال بوده ولی مرز آن 2 درصد وزن بدن است (مثلاً 5/1 کیلوگرم برای فرد 75 کیلوگرمی) ولی مقادیر بیش از آن باید حتماً جبران شود.

مصرف مایعات بعد از ورزش

گاهی بهتر است ورزشکاران از نوشیدنی‌های ورزشی تجاری که حاوی 4 تا 8 درصد قند و کمی نمک هستند نیز استفاده کنند (مثلاً در ورزش‌هایی که بیش از یک ساعت طول می‌کشد یا فرد به شدت عرق می‌کند).

بالاخره ذکر این نکته مهم است که پس از تمرین یا ورزش، جایگزینی مایعات از دست رفته از راه تعریق، یک جزء اصلی در فرآیند بازگشت به حالت اولیه خواهد بود.

نکاتی مهم

افرادی که فعالیت بدنی زیادی دارند مانند ورزشکاران، به دلیل دفع زیاد آب باید مایعات بیشتری بنوشند. یک ورزشکار معمولاً با توجه به نوع ورزش و شدت آن، چیزی حدود 1 تا 4 لیتر عرق دفع می‌کند که حجم بسیار زیادی است.

به همین دلیل به ورزشکاران توصیه می‌شود سه تا چهار ساعت قبل از مسابقه و بعد از آخرین وعده غذایی (حداقل 30 دقیقه قبل از مسابقه) به تدریج 5/0 تا 1 لیتر مایعات بنوشند. در طول ورزش هم هر 10 تا 15 دقیقه و به طور مرتب باید مایعات نوشیده شود.

اگر قبل از تمرین و مسابقه و همچنین بعد از آن ورزشکار را وزن کنیم و حجم آب نوشیده شده (جدا از آبی که به سر و صورت پاشیده می‌شود) را هم بدانیم، می‌توانیم وزن ورزشکار را به دست آوریم. بخشی از کاهش وزن ورزشکار مربوط به چربی و نمک می‌باشد؛ اما قسمت اعظم کاهش وزن مربوط به آب است.

در واقع، در ازای هر کیلوگرم وزنی که ورزشکار کم می‌کند، باید بعد از مسابقه 1 تا 2 لیتر مایعات بنوشد تا آب از دست رفته جایگزین شود و مواد زائد حاصل از ورزش هم با تولید ادرار از بدن دفع گردد.

***

معمولاً مایعاتی که پیش از مسابقه برای ورزشکاران توصیه می‌شود، آب‌میوه طبیعی و مخلوط آب‌میوه طبیعی و شربت عسل به نسبت مساوی است؛ به شرطی که میزان قند آن از 8 درصد تجاوز نکند. ولی چون عملاً در تیم‌های ورزشی، استفاده و تهیه آب‌میوه طبیعی و شربت عسل مشکل است، از پودرهای تجاری استفاده می‌گردد.

در طول مسابقه هم بهترین نوشیدنی، مکمل‌های کربوهیدرات هستند که در این نوشیدنی‌ها، مقدار کربوهیدرات نباید کمتر از 4 درصد و بیشتر از 8 درصد باشد.

بعد از مسابقه، مهم نیست نوشیدنی از چه نوعی باشد یا میزان قند آن بیشتر یا کمتر باشد؛ اما به طور کلی توصیه می‌شود از نوشیدنی استفاده شود که قند آن حدود 5 تا 8 درصد باشد تا سریع‌تر و بهتر جذب شود. اما اگر ورزشکار روز بعد هم مسابقه داشته باشد، باید غلظت نوشیدنی را رعایت کرد تا ذخیره‌سازی برای روز بعد به درستی انجام شود.

از نظر سرعت جذب، آبی که بالای 12 درجه سانتی‌گراد باشد (تا 28 درجه سانتی‌گراد) بهتر است، اما چون معمولاً افراد به خصوص ورزشکاران، نوشیدنی را استفاده می‌کنند تا از آن لذت هم ببرند، اگر دمای آن زیر 12 درجه سانتی‌گراد هم باشد (تا حدود 4 درجه سانتی‌گراد که خیلی سرد نباشد)، مشکلی ایجاد نمی‌کند و فقط سرعت جذب کمتر می‌شود.